Tarih öncesi çağlar
Hem / Historia, Vetenskap & Forskning / Tarih öncesi çağlar
Braidwood, Childe'in devrim tanımlamasına söyle bir yorum getirir. Tarih öncesi çağlar ile ilgili ilk sınıflandırma Danimarkalı arkeolog ve müzeci Christian Jürgensen Thopsen tarafından yapılmıştır. yüzyılın başında toplumsal arkeolojinin de gelişmesiyle, teknik bir kavram olarak Neolitik'in içeriği değişerek daha ekonomik bir anlam kazanır." Bu dönemde ilk kez "Neolitik Devrim" kavramını ortaya Childe, aynı zamanda ilk çiftçilik, dönemi için "Yayılmacılık (Diffisionism) kavramını ortaya atar.
Bu dönemde avcı-toplayıcılık devam etmiştir. Milattan Önce 600000 ile 5500 yılları arasını kapsar. Böylece Tarih Öncesi Devirler, büyük uygarlık merkezlerinde M.Ö. 3000 tarihinden eski olan çağlardır. Kalkolitik Çağ Erken, Orta ve Geç olmak üzere üç evrede incelenir. İnsanlar bitki lifleriyle dokumacılık yapmış ve ilk elbiseler dikilmiştir.
Demir Devri Özellikleri Şunlardır:
- Demir, bakır ve tunç madenine göre daha dayanıklıdır.
- İlk defa imparatorluklar ortaya çıkmıştır.
- Demiri kullanan devletler diğer devletlere göre üstünlük sağlamışlardır.
| Dursunlu Fosil Yatakları-Akşehir | İlk kez Anadolu’da insanlara ait fosiller tespit edilmiştir. |
| Yarımburgaz Mağarası-İstanbul | İlk insanların yerleştiği tespit edilmiştir. |
| Karain Mağarası-Antalya | Anadolu’da insana ait en eski kemik kalıntıları bulunmuştur. |
| Çayönü-Diyarbakır | İlk köy yerleşim yeridir. |
| Çatalhöyük-Konya | İlk şehir yerleşim yeridir. |
| Göbeklitepe-Şanlıurfa | Dünya’nın en eski tapınağıdır. |
Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.
Önceki Yazı: Tarih Öncesinde Sözlü KültürTarih Öncesinde Sözlü KültürSonraki Yazı: Çanakkale’nin KahramanlarıÇanakkale’nin Kahramanları
Tarihin incelenmeye başlanmasıyla beraber tarihçiler çok büyük olan insanlık tarihini devirlere veya çağlara ayırma ihtiyacı duymuştur.
Neolitik Çağ (MÖ 8000 - MÖ 5500)
Bu dönemde insanlar üretici yaşama geçmeye başlamıştır. Bizim kahramanımız günümüze en uzak döneme, “yazı öncesine” yolculuk yapmaya karar verdi. Bu hızlı değişim, yalnızca ilk üretim toplulukları, Neolitik'in gerçekleştiği "çekirdek bölge" için geçerlidir. Bundan yola çıkarak Taş Devri, Tunç Devri ve Demir Devri adı altında üç çağ sistemi doğar.
Geride bıraktıkları 3.000.000 yıllık besin toplama dönemine göre, bu olay gerçekten bir devrim niteliğindeydi. İlk evcilleştirilen hayvan köpek olmuştur. İlk şehir ve devlet yapıları kurulmuştur. Demir madeninin kullanılmasıyla başlamıştır. Neolitik bitki evcilleştirme yöntemlerinin kısa denebilecek bir süre içinde Eski Dünya'nın birbirinden çok uzak ve çok geniş bölgelerine yayılmasının, (batıdan Çin'e doğru yayılmıştır) tarımın ilk biçimlerinden olan "tarla açma tarımı"nın sonucu olduğu anlaşıldı.
Sırasıyla İsimleri Ve Özellikleri
Tarih Öncesi Çağlar Kaça Ayrılır? 600,000-5.500) bu dönem kendi içinde Eski Taş Dönemi (M.Ö.
Yerleşik yaşama geçilerek köyler kurulmaya başlanmıştır. Çağın sonuna doğru Anadolu’nun birçok yeri yangınlarda kül olmuştur.
Geç Tunç Çağı
Bu devirde birçok değerli mimari ve sanatsal eser inşa edilmiştir.
Yeni Taş Devri Özellikleri Şunlardır:
- İnsanlar su kenarlarına inerek ilk defa tarım yapmışlardır.
- İlk defa köyler oluşturulmuştur.
- İnsanlar bitki liflerden elbise dikmişlerdir.
- Hayvanlar evcilleştirilerek tarımda kullanılmıştır.
Çatalhöyük (Konya), Çayönü (Diyarbakır), Sakçagöz (Gaziantep) ve Caferhöyük (Malatya) bu çağa ait önemli merkezlerdir.
Ülkemizdeki paleolitik dönem yerleşkelerine Yarımburgaz ve Karain mağaralarını örnek gösterebiliriz.
Yontma Taş Çağı Özellikleri
Mezolitik ya da Orta Taş Çağı olarak adlandırılır. Bu küçük topluluklar kendi aralarında bir iş bölümü yapmış olmalıydılar. Childe'ın bu terimi üzerine neolitik sözcüğü "yeni taş" dar ve teknik anlamını aşarak, "yiyecek üretici ekonomi" olarak açılabilecek daha geniş kapsamlı bir anlam kazanmıştır.
Tarih Öncesi Çağlarda Anadolu’da Yerleşim Merkezleri
Bu döneme "Neolitik Devrim" denilmesinin bir diğer sebebi; insan çabaları ile ortaya çıkan ürün, toprağı işlemek, mülkiyet ve toprak sahiplenme, nüfustaki çoğalma, mesleklerin ortaya çıkışı, köyler ve kentler arasında ticaretin yapılması, sosyal sınıfın ortaya çıkışı ve birçok sosyoekonomik gelişmenin besin üretimi ile birlikte meydana gelmiş olmasıdır.